แฮมสเตอร์กัดกรง ทำไงดี
- ทำไมแฮมสเตอร์ถึงกัดกรง
- กรงยิ่งใหญ่ยิ่งดี จริงหรือไม่
- ความสำคัญของการจัดกรงให้เหมาะสม
ทำไมแฮมสเตอร์ถึงกัดกรง
การกัดกรงนั้นเจอได้บ่อยมากๆ เรียกได้ว่าแทบทุกคนที่เลี้ยงแฮมสเตอร์จะต้องเคยเห็นหนูมาแทะกับซี่กรง บางครั้งเอาจริงเอาจังมากจนเหมือนจะพังกรงออกมาเลย ในสมัยก่อนจะเชื่อว่าการกัดกรงคือการลับฟันและเป็นเรื่องปกติของแฮมสเตอร์ แต่แท้ที่จริงแล้วพฤติกรรมการกัดกรงนั้นเกิดจากความเครียดและเบื่อ และไม่ควรมองเป็นเรื่องปกติ อีกทั้งยังเป็นอันตรายต่อฟันหนูเนื่องจากฟันอาจบิ่นหรือหักได้ และการแทะซ้ำๆอาจทำให้ฟันสบผิดปกติ ทำให้เกิดปัญหาฟันยาวในอนาคต
พฤติกรรมที่บ่งบอกถึงความเครียดที่สามารถเจอได้
- การทำอะไรอย่างเดิมซ้ำๆที่ไม่เกิดประโยชน์ (stereotypies) เช่น กัดกรง
- เดินซ้ำๆ หรือวนไปมา
- การแต่งขนมากกว่าปกติ บางครั้งอาจพบจุดที่ขนแหว่งได้
ดังนั้นการจะแก้ปัญหากัดกรงได้จะต้องจัดสภาพแวดล้อมให้หนูไม่เครียด การเปลี่ยนเป็นกรงที่แทะไม่ได้อย่างเดียว หรือการทำให้กรงไม่น่าแทะ (เช่นเอาอะไรไปทา เอาผ้าคลุมกรง หรือลงโทษเวลากัดกรง) โดยไม่ปรับเรื่องขนาดและการจัดกรงไม่ใช่การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ เพราะเขาก็จะยังรู้สึกเครียดอยู่แต่ทำอะไรไม่ได้
องค์ประกอบของที่อยู่ที่เหมาะสมสำหรับแฮมสเตอร์
- ขนาดและลักษณะกรงที่เหมาะสม
ขนาดจะต้องใหญ่พอที่จะใส่อุปกรณ์จำเป็นที่ขนาดพอเหมาะได้ทั้งหมด มีที่พอสำหรับการใส่ของเล่น และมีที่เหลือให้วิ่งได้ ขนาดขั้นต่ำที่แนะนำจะอยู่ที่ 75x45 ซม. แต่หนูจะละตัวนั้นต้องการพื้นที่ไม่เท่ากัน หลายๆตัวต้องการขนาดใหญ่ว่าขั้นต่ำที่กล่าวไว้
การเลือกกรงสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ ในโพสนี้
- ใส่รองกรงหนา
ในธรรมชาติแฮมสเตอร์จะขุดโพรงเพื่อทำรัง และพฤติกรรมนี้ก็ยังพบในแฮมสเตอร์เลี้ยง
ในงานวิจัยของ Hauzenberger และคณะพบว่าในแฮมสเตอร์กลุ่มที่ใส่วัสดุรองกรงหนา 80 ซม.นั้นไม่แสดงความเครียดเลย ส่วนกลุ่มที่รองกรง 40 ซม.นั้นเครียดน้อยกว่ากลุ่มที่รองกรง 10 ซม. ดังนั้นจึงแนะนำให้รองกรงหนาที่สุดเท่าที่จะหนาได้ ดีที่สุดคือปูหนาทั้งกรง โดยเป็นรองกรงควรเป็นแบบที่ขุดโพรงแล้วอยู่ตัว
https://www.sciencedirect.com/.../abs/pii/S016815910500393X
- มีที่ซ่อนเพียงพอ
ในกรงนั้นควรใส่บ้านมากกว่า 1 หลัง ขนาดและลักษณะต่างกันเพื่อให้เขามีตัวเลือก ลักษณะบ้านที่แนะนำจะเป็นบ้าน multi chamber house คือบ้านที่แบ่งเป็นหลายห้องและไม่มีพื้นเพื่อให้เขาขุดโพรงต่อได้ หากแฮมสเตอร์รู้สึกปลอดภัยเพราะมีที่ให้ซ่อนก็จะเครียดลดลง และกัดกรงน้อยลง
- มี Enrichment มากพอ
“Enrichment” หรือสิ่งต่างๆที่ทำให้สภาพแวดล้อมเขามีอะไรทำนั้นเป็นสิ่งสำคัญมาก อย่าลืมว่าแฮมสเตอร์นั้นอยู่ในกรงแทบจะ 24 ชม. ต่อวัน ดังนั้นในกรงจะต้องมีอะไรให้เขาทำมากพอและไม่เบื่อ enrichment นั้นรวมไปถึงของเล่นต่างๆ เช่นท่อมุด ของสำหรับปีนป่าย วัสดุทำรัง เช่น ทิชชู่ หญ้าแห้ง วัสดุรองกรงหลายๆชนิด และธัญพืชแบบที่ติดกับก้าน (seed sprays) ทั้งหมดนี้ควรมีตัวเลือกหลายๆอย่าง และหมุนเวียนชนิดทุกครั้งที่จัดกรงใหม่ แนะนำให้สลับของต่างๆทุก 1-2 สัปดาห์ วิธีการให้อาหารก็มีส่วนที่ทำให้กรงน่าเบื่อน้อยลงได้ ซึ่งการให้อาหารโดยการโปรยหรือนำไปซ่อนในที่ต่างๆทำให้หนูต้องใช้เวลาหาอาหารและมีกิจกรรมทำมากขึ้น
ที่อยู่แฮมสเตอร์ที่ดีคือกรงที่ใหญ่ ใส่รองกรงหนา และไม่โล่ง
สิ่งที่อาจพบได้หลังปรับการจัดกรง
ในช่วงแรกหนูอาจจะดูตื่นที่ วิ่งไปมาได้เนื่องจากยังไม่คุ้น ต้องให้เวลาเขาปรับตัวซัก 1-2 วัน หลังจากนั้นการกัดกรง วิ่งวน หรือ ไต่กรง/โหนกรง จะค่อยๆลดลง เวลาแฮมสเตอร์เขาแฮปปี้กับที่อยู่เขาจะเน้นการขุดโพรงเป็นส่วนใหญ่ จะออกมาเฉพาะเพื่อวิ่งและหาอาหาร