ภัยจากอากาศร้อน
แฮมสเตอร์นั้นมีต้นกำเนิดมาจากเขตกึ่งทะเลทรายที่แห้งและเย็น อาศัยในโพรงและจะออกมาแค่ช่วงกลางคืนที่อากาศเย็นกว่าตอนกลางวันมาก ดังนั้นแฮมสเตอร์จึงปรับตัวเข้ากับอากาศเย็นได้ดีกว่าอากาศร้อนถึงแม้ว่าเราจะเลี้ยงแฮมสเตอร์ในไทยมาหลายสิบรุ่นแล้วก็ตาม อีกทั้งแฮมสเตอร์นั้นไม่มีเหงื่อและใช้การเลียตัวให้เปียกหรือปล่อยน้ำลายไหลเพื่อคลายร้อน ทำให้สูญเสียน้ำได้เยอะในช่วงที่อุณหภูมิสูงเกินไป
ในต่างประเทศจะแนะนำให้เลี้ยงแฮมสเตอร์ในอุณหภูมิระหว่าง 10-25 องศา ในเมืองไทยนั้นอาจทำได้ยาก สามารถเลี้ยงในอุณหภูมิห้อง หรือเปิดแอร์ก็ได้ ควรคุมอุณหภูมิไม่ให้เกินประมาณ 30-35 องศา
ความเครียดจากความร้อน (Heat stress) vs ฮีทสโตรก (Heat stroke)
เชื่อว่าหลายๆคนน่าจะเคยได้ยินเกี่ยวกับฮีทสโตรกมาบ้างแล้ว และเข้าใจว่าอาการที่มาจากความร้อนทั้งหมดคืออาการของฮีทสโตรก แต่ที่จริงแล้วหนูจะแสดงอาการเครียดจากความร้อนก่อน แล้วหากปล่อยทิ้งไว้อาจมีฮีทสโตรกตามมาได้ ดังนั้นเจ้าของจึงควรสังเกตอาการเหล่านี้และรีบแก้ไขก่อนอาการจะเป็นหนักขึ้น
#อาการของ heat stress
- หายใจแรงหรือหอบ
- วิ่งเล่นน้อยลง
- ทานอาหารลดลง ดื่มน้ำมากขึ้น
- น้ำลายไหลมากใต้คาง
- ดูขนเปียกจากการเลียขนหรือนอนในที่ที่ชื้น
ส่วนฮีทสโตรก คือโรคที่เกิดจากอุณหภูมิร่างกายที่สูงเกินกว่าที่ร่างกายจะสามารถสู้ได้ จนมีผลต่อระบบประสาทและอวัยวะต่างๆ อันตรายถึงชีวิตได้ โดยแหล่งของความร้อนอาจจะมาจากอากาศภายนอก หรือจากภายใน เช่นการออกแรงที่มากเกินไปก็ได้ หากแฮมสเตอร์เป็นฮีทสโตรกแล้วมีโอกาสที่อวัยวะจะถูกทำลายไปมากจนไม่สามารถรักษาให้กลับมาปกติได้
#อาการของ heat stroke
- ซึม ไม่รู้สึกตัว
- ชัก
- หายใจแรงมาก หรือหยุดหายใจ
#การป้องกัน
วิธีป้องกันที่ดีที่สุด คือการคุมอุณหภูมิให้อยู่ที่ช่วงที่เหมาะสมและไม่เปลี่ยนแปลงเร็วจนเกินไป หากหนูชินกับการอยู่ในห้องแอร์ หากเจออุณหภูมิที่ร้อนมากๆในช่วงกลางวันอาจปรับตัวไม่ทันและเป็นฮีทสโตรกได้ง่ายกว่า
- หลีกเลี่ยงการวางกรงไว้ในตำแหน่งที่ร้อน หรือแดดส่องโดยตรง เช่น ระเบียงบ้าน ริมหน้าต่าง หรือใกล้อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ร้อน หากจำเป็นควรปิดม่านหรือหาอะไรกันจากความร้อนโดยตรง หรือย้ายที่วางกรงไปในที่ที่เย็น
- ห้ามทิ้งแฮมสเตอร์ไว้ในรถเด็ดขาด
- เลือกกรงที่มีช่องระบายอากาศเพียงพอและวางกรงในที่ที่อากาศถ่ายเทดี เพื่อหมุนเวียนอากาศที่ร้อนออกไม่ให้อบ สามารถเปิดพัดสมส่ายแถวๆกรงได้แต่ไม่ควรจ่อโดยตรง การเลี้ยงในกรงที่เป็นซี่เหล็ก การระบายอากาศจะดีกว่าในตู้กระจกหรืออะคริลิค แต่หากอากาศร้อนมากๆหนูก็ยังสามารถเป็นฮีทสโตรกได้อยู่ดี
- ใส่อุปกรณ์เสริมที่สามาถลดอุณหภูมิได้ เช่น แผ่นกระเบื้อง บ้านดินเผาแบบใส่น้ำข้างบน (ควรใส่น้ำธรรมดา ไม่ใช่น้ำแข็ง) หินแม่น้ำ ถ้วยเซรามิค ถ้วยใส่ทราย
- นำเจลเย็นหรือขวดน้ำไปแช่แข็ง ห่อผ้า แล้ววางไว้ข้างกรงหรือเหนือกรง ไม่ควรใส่ในกรงโดยตรง
- การปูรองกรงหนา ไม่ได้ทำให้กรงร้อนมากขึ้น แต่ควรมีโซนที่ให้หนูเลือกไปอยู่ได้ในช่วงที่อากาศร้อน
- เช็คขวดน้ำอย่างสม่ำเสมอว่ายังทำงานได้ดี มีน้ำเพียงพอ อาจให้ผักผลไม้เสริมได้เพื่อให้เขาทานน้ำอย่างเพียงพอ
- คุมน้ำหนักหนูให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม เนื่องจากหนูที่น้ำหนักตัวมากจะคลายความร้อนได้ไม่ดีเท่าหนูที่สมส่วน ทำให้มีโอกาสเป็นฮีทสโตรกมากกว่า
- ดีที่สุด คือการเปิดแอร์ช่วงกลางวันในวันที่อากาศร้อนมากๆ อุณหภูมิประมาณ 25 องศา เราเสียค่าไฟเพิ่มได้ แต่ถ้าชีวิตเด็กๆเสียไปแล้วเอาคืนมาไม่ได้
#การปฐมพยาบาลเบื้องต้น
หากพบแฮมสเตอร์มีอาการของฮีทสโตรก ควรรีบลดอุณหภูมิร่างกายและนำไปพบสัตวแพทย์โดยเร็วที่สุด
- ย้ายแฮมสเตอร์ไปอยู่ในที่ที่อุณหภูมิไม่ร้อน ไม่ควรเข้าในห้องที่เย็นจัดทันทีเนื่องจากอุณหภูมิร่างกายอาจต่ำลงเร็วเกินไป
- ใช้ผ้าชุบน้ำหมาดๆที่อุณหภูมิห้องเช็ดตามตัวย้อนขน โดยเฉพาะบริเวณขาและหู
- ป้อนน้ำ เนื่องจากแฮมสเตอร์มักขาดน้ำร่วมด้วย
Reference / อ่านเพิ่มเติม
- https://www.britishhamsterassociation.org.uk/publications...
- https://www.vet.cornell.edu/.../heatstroke-medical-emergency
- https://www.dvm360.com/.../heat-stroke-diagnosis-and...
- https://how-to-care-for-hamsters.tumblr.com/.../how-to...
- http://diebrain.de/zw-hitze.html